Ιστορικό χρονικό - Συγχώνευση της Τράπεζας της Ανατολής με την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος

Το έτος 1904 ιδρύεται στην Αθήνα η “ΤΡΑΠΕΖΑ της ΑΝΑΤΟΛΗΣ” (BANQUE D’ORIENT-ORIENT BANK),το καταστατικό της οποίας δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης (ΦΕΚ αρ. 277/7-12-1904).
Συνιδρυτές και συνιδιοκτήτες της Τράπεζας της Ανατολής είναι η Εθνική Τράπεζα Ελλάδος και η Εθνική Τράπεζα Γερμανίας. Αρχικό κεφάλαιο της Τράπεζας Ανατολής ορίζεται το ποσό των δέκα εκατομμυρίων Χρυσών Γαλλικών Φράγκων (10.000.000 χγφ). Είναι αυτονόητο ότι οι συνιδρυτές της Ανατολής έκαναν εγγραφές και πώλησαν μετοχές της νέας τράπεζας πριν καν ξεκινήσει την λειτουργία της.
Το έτος 1906 η Τράπεζα Ανατολής ξεκινά τη λειτουργία της και αμέσως προχωρά σε αύξηση μετοχικού κεφαλαίου κατά 5.000.000 χγφ. Με συνολικό κεφάλαιο 15.000.000 χγφ αναπτύσσεται γρήγορα στη Βόρειο Ελλάδα, στη Μικρά Ασία και στην Αίγυπτο.
Το έτος 1910 κάνει νέα αύξηση μετοχικού κεφαλαίου κατά 10.000.000 χγφ και γίνεται κυρίαρχη στη Μικρά Ασία, Αίγυπτο και όχι μόνον.
Το έτος 1925 προχωρά σε δύο νέες αυξήσεις (μία στην αρχή και μία στο τέλος του έτους) του μετοχικού της κεφαλαίου κατά 5.000.000 χγφ η κάθε μία και έτσι την επόμενη χρονιά (1926) η Τράπεζα της Ανατολής βρίσκεται με κεφάλαιο 35.000.000 Χρυσά Γαλλικά Φράγκα, διαιρεμένο σε 280.000 μετοχές των 125 χγφ.
Το έτος 1932 αποφασίστηκε η συγχώνευση της Τράπεζας της Ανατολής με την Εθνική Τράπεζα Ελλάδος (ΦΕΚ αρ.301/31-12-1932).
Να σημειωθεί ότι τα ακίνητα της Τράπεζας Ανατολής ήταν σημαντικά και πολλά. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι το ακίνητο στην οδό Σοφοκλέους 6 στην Αθήνα που στεγαζόταν μέχρι πρόσφατα το Χρηματιστήριο Αξιών, ήταν τα κεντρικά γραφεία της Τράπεζας Ανατολής (ιδιόκτητο), το ακίνητο στην οδό Πανεπιστημίου που στεγάζεται η Τράπεζα της Ελλάδος ακόμη και σήμερα ήταν ιδιοκτησία της Ανατολής, πολλά ακίνητα (οικόπεδα και κτήρια) που περιλαμβάνονται στο τρίγωνο Πανεπιστημίου-Αιόλου-Σοφοκλέους ήταν ιδιοκτησία της Ανατολής!!! Όλα τα ακίνητα της Ανατολής μεταβιβάστηκαν στην Εθνική Τράπεζα άμεσα με την έναρξη της ειδικής εκκαθάρισης, τους πρώτους μήνες του 1933.
Με τη σύμβαση συγχώνευσης της Τράπεζας της Ανατολής με την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος προβλέφθηκε ότι θα γίνει ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΗ με σκοπό τον προσδιορισμό του τιμήματος της εξαγοράς της πρώτης από τη δεύτερη, για την ακριβοδίκαιη εκτίμηση της περιουσίας της Τράπεζας της Ανατολής, ώστε να μην αδικηθούν οι μέτοχοι της Τράπεζας Ανατολής.
Η Ειδική Εκκαθάριση προβλέφθηκε να ολοκληρωθεί εντός δύο ετών με δυνατότητα παράτασης εφάπαξ ή αλληλοδιάδοχα. Δηλαδή οι τρείς Ειδικοί Εκκαθαριστές ,που είχαν ορισθεί από την Γενική Συνέλευση της Τράπεζας της Ανατολής την 1/8/1932, έπρεπε από την 1/1/1933 μέχρι την 31/12/1934 ή το αργότερο μέχρι την 31/12/1935 να ολοκληρώσουν την εκκαθάριση.
Στον όρο V της Σύμβασης Συγχώνευσης με τίτλο «Λογαριασμοί ενεργητικού και παθητικού της Τραπέζης της Ανατολής» ορίζεται ότι το ενεργητικό και παθητικό κεφάλαιο της Τράπεζας της Ανατολής μεταβιβάζονται αυτοδίκαια στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος και συγχωνεύονται λογιστικά, το μεν παθητικό άμεσα στους διαφόρους λογαριασμούς του παθητικού της Εθνικής, το δε ενεργητικό όχι άμεσα στο σύνολό του αλλά προοδευτικά με την ρευστοποίησή του στην πορεία της ειδικής εκκαθάρισης, στους διαφόρους λογαριασμούς ενεργητικού της Εθνικής.
Όμως ρητά «Εξαιρούνται της τοιαύτης μεταβιβάσεως αι σχετικαί τω εταιρικώ κεφαλαίω της Τραπέζης της Ανατολής μερίδες του παθητικού (κεφάλαιον, λογαριασμός εκτιμήσεως κεφαλαίου εις φράγκα σταθεροποιημένα, κεφάλαιον αποθεματικόν τακτικόν και κεφάλαιον και κεφάλαιον αποθεματικόν έκτακτον), ως και πάν έτερον εν τώ παθητικώ στοιχείον μη αποτελούν υποχρέωσιν προς τρίτους, άτινα δεν θέλουσιν εμφανίζεσθαι εν τη περί ής ο όρος IV ειδική εκκαθαρίσει, δεδομένου ότι θέλει καταβληθή τοις μετόχοις της Τραπέζης της Ανατολής το αντίτιμον των μετοχών των υπό της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος κατά τα εν τώ όρω VIII οριζόμενα».
Δηλαδή, όπως προκύπτει από τον ισολογισμό της Τράπεζας Ανατολής:
α) Κεφάλαιον 35.000.000 χρυσά Φράγκα,
β) Λογαριασμός Εκτιμήσεως Κεφαλαίου εις Φράγκα σταθεροποιημένα 36.298.945,30 χρυσά Φράγκα.
γ) Κεφάλαιον Αποθεματικόν Τακτικόν 4.952.148,60 χρυσά Φράγκα και
δ) Κεφάλαιον Αποθεματικόν Έκτακτον 7.200.000 χρυσά Φράγκα, συνολικά 83.451.093,90 χρυσά Φράγκα έπρεπε να διανεμηθούν ισόποσα στους κατόχους 280.000 μετοχών της Τράπεζας της Ανατολής από την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα της Ειδικής Εκκαθάρισης.
Επομένως το ποσό που αναλογεί σε κάθε μετοχή της Τράπεζας της Ανατολής είναι 298 Χρυσά Γαλλικά Φράγκα, κατατεθειμένα έντοκα με 7% από 1/1/1933. Μετά την ολοκλήρωση της Ειδικής Εκκαθάρισης έπρεπε να αποδοθεί ισόποσα και έντοκα με 7% επίσης, το αποτέλεσμα της. Τα ποσά αυτά ΔΕΝ απεδόθησαν ποτέ στους μετόχους της Τράπεζας της Ανατολής, η αξία τους δε αποτιμήθηκε στις αρχές Αυγούστου 2011 από δύο Επιφανείς Έλληνες καθηγητές Πανεπιστημίων της Αμερικής, τους κυρίους: Θεόδωρο Κ. Καρυώτη καθηγητή Πολιτικής Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο Maryland ΗΠΑ και Νικόλαο Κ. Γεωργαντζά καθηγητή Συστημικής Δυναμικής στο Πανεπιστήμιο Fordham Νέας Υόρκης.

Διαβάστε παρακάτω: