Ο πολιτισμὸς τοὺς τελευταίους πρὶν τὴν ἐπιβολὴ τοῦ Χριστιανισμοῦ αἰῶνες δὲν ἦταν σὲ παρακμή, ὅπως προπαγανδίζεται, ἀλλὰ ἀντιθέτως βρισκόταν σὲ τεράστια ἀκμή .Χαρακτηριστικὸ παράδειγμα ἀποτελεῖ ὁ μηχανισμὸς τῶν Ἀντικυθήρων ,ποὺ ἐκτελοῦσε ἀκριβέστατους ἀστρονομικοὺς ὑπολογισμοὺς καὶ τοῦ ὁποίου ἡ τεχνολογία μὲτὰ περισσότερα ἀπὸ 30 γρανάζια σὲ ἐμπλοκὴ δὲν ὑστερεῖ σὲ τίποτε τῆς σύγχρονης Μηχανολογίας . Εδώ θὰ παρουσιάσουμε ἕνα ἀκόμη τεχνολογικὸ ἐπίτευγμα ἐκείνης τῆς ἐποχῆς, ἕνα θαῦμα τῆς Ναυπηγικῆς ,τὴ Συρακοσία.
Ἕνα ὑπερπολυτελὲς πλωτὸ «νησί»
Συρακοσία ἦταν τεράστιο σιτοφόρο πλοῖο, πολυτελέστατη θαλαμηγὸς καὶ τὸ ἰσχυρότερο πολεμικὸ πλοῖο, ποὺ κατασκευάστηκε κατὰ τὴν ἀρχαιότητα ·περιγραφή της σώζεται ἀπὸ τὸν Ἀθήναιο («Δειπνοσοφισταί»,γ΄αἰ.μ.Χ.).Ἡ ξυλεία, ποὺ κόπηκε γιὰ τὴν κατασκευή της ἀπὸ τὸ δάσος τῆς Αἴτνας, ἦταν ἀρκετή, γιὰ νὰ κατασκευασθοῦν ἑξῆντα πολεμικὰ πλοῖα. Τὰ σκοινιὰ τὰ μὲν λεπτότερα τὰ ἔφεραν ἀπὸ τὴν Ἱσπανία ,τὰ δὲ καννάβινα καὶ τὴν πίσσα ἀπὸ τὴν περιοχὴ τοῦ Ροδανοῦ ποταμοῦ. Καρφιὰ ἔφεραν ἀπὸ τὴ Σικελία καὶ ἄλλα χρειώδη ἀπὸ διάφορα ἄλλα μέρη.
Οἱ τεχνῖτες, ποὺ ἐργάστηκαν γιὰ τὴν κατασκευὴ τῆς Συρακοσίας ,ἀνέρχονταν σὲ τριακόσιους, χωρὶς τοὺς ὑπηρέτες. Ὅταν ἐντὸς ἕξι μηνῶν ἡ Συρακοσία ἦταν ἡμιέτοιμη, διατάχθηκε ἡ πρὸς τὴ θάλασσα καθέλκυσή της, προκειμένου νὰ γίνῃ ἐκεῖ ἡ ὑπόλοιπη κατασκευή. Ὁ Ἀρχιμήδης, μόνος του–κατὰ τὸν Ἀθήναιο–καθείλκυσε τὸ πλοῖο στὴ θάλασσα διὰ συστήματος τροχαλιῶν (τρίσπαστον) κινῶντας μόνο τὸ ἀριστερό του χέρι («τῇ τρισπάστῳ μηχανῇ χειρὶ λαιᾷ (= ἀριστερὸ χέρι) καὶ μόνῃ»). Σύμφωνα μὲ περιγραφὴ τοῦ Πρόκλου, ἀφοῦ δοκίμασαν ὅλοι οἱ Συρακούσιοι μαζὶ νὰ καθελκύσουν τὸ πλοῖο καὶ δὲν τὰ κατάφεραν, τὸ καθείλκυσε μόνος του ὁ ἴδιος ὁ τύραννος τῶν Συρακουσῶν Ἱέρων κάνοντας χρήση τῶν μηχανῶν τοῦ Ἀρχιμήδη.
Τὸ πλοῖο εἶχε τρία πατώματα, ἀπὸ τα ὁποῖα τὸ κατώτατο ἦταν γιὰ τὰ φορτία, τὸ μεσαῖο χρησιμοποιεῖτο ὡς χῶρος διαμονῆς, ἐνῷ τὸ ἀνώτατο ἦταν γιὰ τὴν φρουρά. Σὲ κάθε του πλευρὰ στὸ μεσαῖο πάτωμα ὑπῆρχαν τριάντα τετράκλινοι θάλαμοι, ξεχωριστοὶ θάλαμοι γιὰ τὸ πλήρωμα, καθὼς καὶ μαγειρεῖο. Ὅλα τὰ πατώματα εἶχαν δάπεδα ἀποτελούμενα ἀπὸ τετράγωνες πλάκες ἀπὸ διάφορους λίθους, στὶς ὁποῖες εἶχαν θαυμάσια παρασταθῆ εἰκόνες ἀπὸ τὴν Ἰλιάδα. Στὸ κατάστρωμα ὑπῆρχε γυμναστήριο, χῶροι περιπάτου, κῆποι μὲ ὡραῖα φυτά, ἀκόμα καὶ σκηνὲς (πέργκολες) ἀπὸ λευκὸ κισσὸ καὶ ἀμπέλους ,τῶν ὁποίων οἱ ρίζες τρέφονταν ἀπὸ πίθους γεμάτους χῶμα. Οἱ σκηνὲς αὐτὲς ἔκαναν σκιὰ στοὺς χώρους τῶν περιπάτων. Ὑπῆρχε ἱερὸ τῆς Ἀφροδίτης, πεντάκλινος θάλαμος ψυχαγωγίας μὲ βιβλιοθήκη, μὲ ἡλιακὸ ρολόι στὴν ὀροφή, καθὼς καὶ βαλανεῖο (λουτρό) μὲ πισίνα καὶ ἀτμόλουτρα. Ὑπῆρχαν δέκα σταῦλοι σὲ κάθε πλευρὰ γιὰ τοὺς ἵππους, ἐνῷ στὴν πρῷρα ὑπῆρχε ὑδαταποθήκη πόσιμου νεροῦ καὶ ἰχθυοτροφεῖο μὲ θαλασσινὸ νερό, ὅπου ἐκτρέφονταν πολλὰ ψάρια.
Ἀπόρθητο φρούριο
Στὸ πλοῖο εἶχαν κατασκευασθῆ ὀκτὼ πύργοι σύμμετροι, σὲ κάθε ἕναν ἀπὸ τοὺς ὁποίους ὑπῆρχαν κεραῖες μὲ φατνώματα, ἀπ’ ὅπου ρίπτονταν λίθοι πρὸς τοὺς προσεγγίζοντες ἐχθρούς. Ὅλος ὁ ἐντὸς τῶν πύργων χῶρος ἦταν πλήρης λίθων καὶ βελῶν. Καθ’ ὅλο τὸ μῆκος τοῦ πλοίου εἶχε κατασκευασθῆ τεῖχος μὲ ἐπάλξεις καὶ καταστρώματα ἐπὶ τριπόδων στηριγμάτων. Ἐκεῖ εἶχε τοποθετηθῆ βλητικὸ μηχάνημα λίθων, ποὺ εἶχε κατασκευάσει ὁ Ἀρχιμήδης. Ὑπῆρχαν τρεῖς ἱστοί, ὁ κάθε ἕνας ἀπὸ τοὺς ὁποίους εἶχε ἐξαρτημένες δύο λιθοβόλους κεραῖες, ἀπ’ὅπου ἀφήνονταν πρὸς τοὺς ἐπιτιθέμενους ἁρπακτικὰ ἄγκιστρα καὶ μολύβδινα τοῦβλα. Γύρω-γύρω τοῦ πλοίου ὑπῆρχε σιδηρὸκιγκλίδωμα καὶ σιδηρὲς ἁρπάγες ,οἱ ὁποῖες ριπτόμενες μὲ μηχανήματα ἐμπόδιζαν τὰ σκάφη τῶν ἐχθρῶν καὶ τὰ κατέστρεφαν. Τὴν κάθε πλευρὰ τοῦ πλοίου φρουροῦσαν ἑξῆντα πάνοπλοι ναῦτες, ἐνῷ ἄλλοι τόσοι ἦταν στοὺς ἱστοὺς καὶ στὶς λιθοβόλες κεραῖες.
Τὸ πλοῖο διέθετε τέσσερις ξύλινες καὶ ὀκτὼ σιδερένιες ἄγκυρες. Τὸ φορτίο ποὺ μποροῦσε νὰ μεταφέρῃ ἦταν 2.160 τόννοι σίτου, 360 τόννοι ἁλίπαστα σὲ κεραμικὰ δοχεῖα, 720τόννοι μάλλινα εἴδη κι ἄλλοι 720 τόννοι διάφορα φορτία. Ἐκτὸς ἀπὸ αὐτὰ μετέφερε βέβαια τὰ ἐφόδια γιὰ τὴν φρουρά, τὸ πλήρωμα καὶ τοὺς ἄλλους συμπλέοντες.
Γιὰ τὰ ἀδικήματα, τὰ ὁποῖα ἐλάμβαναν χώρα στὸ πλοῖο, ὁ κυβερνήτης καὶ ὁ ὑποκυβερνήτης δίκαζαν κατὰ τοὺς νόμους τῶν Συρακοσίων. Ἡ Συρακοσία ἀπεστάλη ἀργότερα ὡς δῶρο ἀπὸ τὸν βασιλιᾶ τῶν Συρακουσῶν Ἱέρωνα στὸν βασιλιᾶ Πτολεμαῖο καὶ μετωνομάστηκε σὲ Ἀλεξάνδρεια.
Η μεθοδευμένη δολοφονία τοῦ Πολιτισμοῦ ἀπὸ τὸν Χριστιανισμὸ ἐπέφερε τὸν χιλιόχρονο Μεσαίωνα. Ἐπιστημονικὰ συγγράμματα κάηκαν, βιβλιοθῆκες πυρπολήθηκαν, ἐπιστήμονες διώχθηκαν καὶ δολοφονήθηκαν. Μαθηματικά, Ἀστρονομία, Μηχανολογία, Φυσική, Χημεία, Ἰατρικὴ κ.λπ. θεωρήθηκαν διαβολικές .Ἡ Ναυπηγικὴ ἀκολούθησε τὴν φθίνουσα πορεία ὅλων τῶν ἄλλων ἐπιστημῶν.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Εὐάγγελου Σταμάτη,«Ἡ Ἑλληνικὴ Ἐπιστήμη»,Ἀθήνα1968.
