Ἡ κατασκευὴ τῶν μνημείων τῆς Ἀκρόπολης

Tὰ μνημεῖα τῆς Ἀκρόπολης ἀποτελοῦν ἕνα καλὸ παράδειγμα γιὰ τὸ πῶς διεκπεραιωνόταν ἕνα δημόσιο πολιτισμικὸ ἔργο στὴν ἀρχαία Ἑλλάδα.Ἡ διαδικασία ποὺ ἀκολουθήθηκε ἦταν σχεδὸν πλήρως αὐτοματοποιημένη. Τὸ μάρμαρο ποὺ ἐξορυσσόταν ἀπὸ μεγάλο βάθος, ἀνελκύετο μὲ γερανοὺς μέχρι τὸ στόμιο τοῦ λατομείου, ὅπου φορτωνόταν ἀπ’εὐθείας σὲ ἕλκηθρα καὶ μετὰ σὲ ἅμαξες. Ἀπὸ ἐκεῖ μεταφερόταν στὴν Ἀθήνα μὲ μία διαδρομὴ διάρκειας ἕξι ὡρῶν .Στὴν Ἀκρόπολη ἀνέβαινε ἀπὸ μία μεγάλη ράμπα ἑκατὸ μέτρων.
Ἡ ἐξερεύνηση τῶν κοιτασμάτων εἶχε γίνει συστηματικὰ μὲ μεθόδους γεωλογικῆς διασκόρπισης (ἀκόμα καὶ σήμερα μετὰ δυσκολίας εἰδικοὶ μεταλλειολόγοι καὶ γεωλόγοι μποροῦν νὰ προσδιορίσουν ,ποῦ ὑπάρχουν κοιτάσματα καὶ ποιᾶς ποιότητας).Ἔκπληξη ἐξακολουθεῖ  νὰ προκαλῇ καὶ ἡ ποσότητα τοῦ ἐξορυχθέντος μαρμάρου ,ἀκόμα καὶ γιὰ τὰ σημερινὰ δεδομένα.
Ἡ ἐργασία γινόταν παράλληλα καὶ κατὰ τμήματα.Ὑπῆρχαν ἐργοτάξια ὄχι μόνο στὴν Ἀθήνα ἀλλὰ καὶ στὸ Χαλάνδρι καὶ στὴν Πεντέλη. Στὴν Ἀκρόπολη λειτουργοῦσαν ταυτόχρονα ὀκτὼ γερανοὶ ὕψους 27 μέτρων, ποὺ μποροῦσαν νὰ ἀνελκύσουν βάρος 10 τόννων στὸ ὕψος τοῦ κτηρίου σὲ 15 λεπτά. Σὲ κάθε γερανὸ ὑπῆρχαν δέκα χειριστές, ποὺ χρησιμοποιοῦσαν ἕνα σύστημα μὲ τροχαλίες καὶ πολύσπαστα (πρόκειται γιὰ ἀρχὲς Μηχανικῆς, ποὺ ἁπλῶς θὰ συστηματοποιοῦσε ὁ Ἀρχιμήδης διακόσια χρόνια ἀργότερα). Ὅπως λέει ὁ Μανώλης Κορρὲς (καθηγητὴς τοῦ Ε.Μ.Π.μὲ πολυετῆ προσφορὰ στὰ ἔργα ἀποκατάστασης τῆς Ἀκρόπολης) ,«στὴν Ἀθήνα ὑπῆρχαν οἱ εὐνοϊκὲς πολιτικὲς συνθῆκες ,γιὰ νὰ ὑλοποιηθῇ ἕνα ὅραμα».

Ἐργάστηκαν χιλιάδες εἰδικευμένοι, ἐλεύθεροι καὶ δοῦλοι: λατόμοι, λιθοξόοι, ὑλοτόμοι ,κτίστες, βυρσοδέψες ,σχοινοποιοί, κεραμοποιοί, μηχανικοί, κηροπλάστες, ξυλουργοί, σιδερᾶδες, πριονιστές, συναρμοστές, τορνευτὲς καὶ φυσικὰ οἱ ἀρχιτέκτονες καὶ οἱ καλλιτέχνες ,γλύπτες καὶ ζωγράφοι. Οἱ λεπτομερεῖς πίνακες μισθοδοσίας ποὺ ἔχουν διασωθῆ γιὰ τὸν Παρθενῶνα καὶ τὸ Ἐρεχθεῖο παρέχουν ἀναλυτικὴ πληροφόρηση κατὰ εἰδικότητα ἐργαζομένου, ὄνομα ,δῆμο ,ἔργο ποὺ ἐπιτέλεσε καὶ τὴν ἀμοιβή του. Ἀπὸ ἐκεῖ προκύπτει ,ὅτι τὸ 30% τῶν ἐργαζομένων ἦσαν ἐλεύθεροι Ἀθηναῖοι πολίτες καὶ μέτοικοι, 30% ἀπὸ τὶς Κυκλάδες (κυρίως καλλιτέχνες) καὶ 30% δοῦλοι τῆς Ἀθήνας (κυρίως Θρᾷκες καὶ Φρύγες) ἐπὶ μισθῷ. Προκύπτει ἐπίσης, ὅτι οἱ ἀμοιβὲς ἦσαν ἴδιες γιὰ ὅλους, ἐλεύθερους καὶ δούλους. Ὅλοι ἀμείβονταν μὲ ἡμερομίσθιο μία δραχμὴ ἐκτὸς ἀπὸ  τοὺς ἀρχιτέκτονες, ποὺ ἔπαιρναν δύο δραχμές.
Οἱ Ἀθηναῖοι προσέφεραν προσωπικὴ ἐργασία γιὰ τὴν οἰκοδόμηση τοῦ Ἱεροῦ τῆς Παλλάδος. Εἶναι τοὐλάχιστον συγκινητικὸ νὰ διαβάζῃ κανεὶς ἀπὸ τὸν οἰκονομικὸ ἀπολογισμὸ γιὰ τὰ ἀνάγλυφα π.χ. τοῦ Ἐρεχθείου, δυόμισυ χιλιάδες χρόνια μετά: «στὸν Φυρόμαχο ἀπὸ τὴ νΚηφισιὰ γιὰ τὸν νέο δίπλα στὸ νθώρακα 60 δραχμὲς/ στὸν Πραξία, κάτοικο Μελίτης ,γιὰ τὸ ἄλογο καὶ τὸν ἄνδρα ποὺ φαίνεται πίσω του 120 δραχμὲς/ στὸν Ἀντιφάνη ἀπὸ τοὺς Κεραμεῖς γιὰ τὸ ἅρμα ,τὸν νέο καὶ τὰ δύο ζεμένα ἄλογα 240 δραχμές…»(7). Ἢ γιὰ τὶς ραβδώσεις τῶν κιόνων: «Τὸν τρίτο κίονα ἀπὸ τὸν βωμὸ τῆς Διώνης ,Ἀμεινιάδης ,ποὺ κατοικεῖ στὴν Κοίλη: 18 δραχμές,  Αἰσχίνης :18 δραχμές ,Λυσανίας: 18 δραχμές ,Σωμένης (δοῦλοςτ οῦ Ἀμεινιάδη): 18 δραχμές ,Τιμοκράτης: 18δραχμὲς/ Τὸν ἑπόμενο κίονα, Σιμίας, ποὺ κατοικεῖ στὸν δῆμο Ἀλωπεκῆς: 13 δραχμές ,Κέρδων: 12 δραχμὲς καὶ 5 ὀβολούς, Σίνδρων (δοῦλος τοῦ Σιμία) 12 δραχμὲς καὶ 5 ὀβολούς…»(2)
Ὁ Παρθενὼν ἦταν ἕτοιμος σὲ ὀκτὼ μόλις χρόνια. Σὲ ὅλο αὐτὸ τὸ διάστημα γινόταν ἔκθεση καὶ ἀπολογισμὸς ταμείου κατ’ἔτος.Ὑπῆρχε εἰδικὰ ἐπιφορτισμένη ἐπιτροπή, τὸ λογιστήριο ἔκανε κάθε χρόνο ἰσολογισμό ,καὶ ἐπὶ ὀκτὼχ ρόνια ὑπῆρξε συνεχὴς ἀπορρόφηση τῶν κονδυλίων. Δὲν ἀναφέρεται ἡ παραμικρὴ κατάχρηση.

Χιλιάδες ἐξειδικευμένων ἐργατῶν (μηχανικῶν, λατόμων, λιθοξόων, τορνευτῶν, ξυλουρ-
γῶν, σιδεράδων κ.λπ.) ἐργάστηκαν, προκειμένου νὰ κατασκευασθοῦν τὰ μνημεῖα τῆς
Ἀκρόπολης. Δὲν ὑπῆρχε καμμιὰ διάκριση στὶς ἀμοιβὲς μεταξὺ ἐλευθέρων καὶ δούλων μὲ
ἀποτέλεσμα τὸ ὑψηλὸ κόστος κατασκευῆς, τὸ ὁποῖο ὅμως συνδυάστηκε μὲ τὴν ἐπιμέλεια
καὶ τὴ λεπτότητα τῶν ἐργασιῶν. Στὸ σχέδιο εἰκονίζονται οἰκοδόμοι νὰ τοποθετοῦν στὴ
θέση τους μεγάλους παραλληλεπίπεδους δόμους. (Α.Κ. Ὀρλάνδου, «Ἱστορία Ἑλληνικοῦ
Ἔθνους», «Ἐκδοτικὴ Ἀθηνῶν».)

Ἔκτοτε  κρατάει στὰ φτερά του τὴν Ἀνθρωπότητα.

 πηγη : ΔΑΥΛΟΣ