ΑΙΤΗΣΗ ΕΝΩΣΕΩΣ ΤΗΣ ΚΑΤΩ ΑΛΒΑΝΙΑΣ ΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ του 1847

Η παρακάτω επιστολή του 1847 εστάλη στην Ελληνική  κυβέρνηση (αποχωρούσα Κυβέρνηση Ιωάννη Κωλέττηκαι αναλαμβανομένης της Κυβέρνηση Κίτσου Τζαβέλλα) μεταφέροντας την αγωνία των ηγετών της κάτω Αλβανίας γιά το μέλλον της φυλής τους. Σαν μόνη βιώσιμη λύση επέλεξαν την ένωση με την Ελλάδα. Και με την υπόσχεση ότι και οι άλλοι Αλβανοί θα πεισθούν από αυτούς να ενωθούν αργότερα. Φυσικά ποτέ οι Αλβανοί δεν θεώρησαν την θρησκευτική διαφοροποίηση κριτήριο φυλετικού διαχωρισμού. Δηλαδή ποτέ δεν είχαν διαφοροποιηθή εθνικά από τους Έλληνες. Κάτι που οι Έλληνες ακόμη και σήμερα δεν μπορούν να αντιληφθούν και συνειδητοποιήσουν. Έτσι, με το ζόρι, είμαστε "Έθνος ανάδελφον". Εξ' άλλου αν είχε επιτευχθή αυτή η ένωσις, δεν θα υπήρχε το βορειο-ηπειρωτικό. Και τότε τι θα κάναμε χωρίς βαρβάρους;Η επιστολή παρατίθεται αυτούσια με την πρωτότυπη ορθογραφία και σύνταξη.

"Εκλαμπρότατοι Πρόεδροι και Πρόκριτοι εις τας Αθήνας των χωμάτων Ελλάδος, ο του Μεγαλ. Όθων ο Βασιλεύς της Ελλάδος αδελφικώς ασπαζόμεθα και σας ειδοποιούμεν. Οι προφερόμενοι τον ασπασμόν φέρομεν το παράπονόν μας εδαφιαίως επειδή και εμείναμεν παν πτωχός λαός οι κάτωθεν καζιάδες επικράτειαι στον ξηρόν και πετρώδη τόπον, χωρίς καμμίαν επιστήμην, αλλά οπλοφόροι, αφού η Κωνσταντινούπολις εξουσιάσθη από τους προτητερινούς Σουλτάνους έως σήμερον εφερθήκαμεν υποτεταγμένοι εις τας προσταγάς των αφεντοτόπων Βεζιράδων, Πασσάδων, Καμεκάμιδων, εις Μουσελιμάδων, 33 Σουλτάνους σχεδόν 400 χρόνους εχήσαμεν το αίμα μας εις κάθε αιχμαλωσίαν, όπου τους είχον σταθή, όμως όποιος δεν αγαπάγει Βασιλεία, αλλ' ούτε Θεότι αγαπάγει, τα προτητερινά ουσούλια μας έλλειψαν και μας έβαλαν νέα όπου δεν υποφέρονται στους τόπους μας, μας έβαλαν δωδεκάδα εις κάθε καζάν μας και έκριναν χατηρικώς και αδίκως όχι διά ριζιάν Θεού και του προφήτου μας αλλά ζιώρλεν και δυναστικώς ως εντόπιοι και όχι να κρίνουν όλοι οι Βασιλείς του Ευρωπ. διά τούτο εγίναμεν αποστάται εις τον Βασιλέα μας όπου τον είχαμε Βεκύλην και Πατέραν των όλων ημάς Μουσουλμάνων και επαρεπονεύθημεν τόσες και τόσες με αμάν και με δάκρυά μας και δεν μας έδειναν διάστημα, αλλ' ούτε χαρτσουάλι ήγουν αναφοράν, μην ευσπλαχνίζωνταν η Βασιλεία διά εμάς τους φακήρ φουκαράδες.

Διά τούτο στέλνομεν τον επίτηδες άνθρωπό μας να μιλήση διά ζώσης φωνής με την εκλαμπρότητά σας τα δέοντα, αν η Μεγαλειότης της Βασιλείας μας καμπολιέβη ήγουν μας δέχεται να γινώμεθα σιούδιτοι οι κάτωθεν 55 Καζάδες με καπιτζουλητσανούς Νόμους, όπου να μας δώση και να του δώσωμεν διά ησυχίαν μας διά ριζάν Θεού να σας κακοφανή και διά εμάς ως πλάσι Θεού όπου εγεννήθημεν γυμνοί και θα πεθάνωμεν.

Εκ μέρους του μεγαλοδυνάμου και αν ελπίδα σωτηρίας δεν είναι διά εμάς ας πεθάνωμεν και από σπαθί ανθρώπων, αν είπεν ο Θεός έτσι ας γίνη, ικετευόμεθα οι κάτωθεν Καζάδες Αυλώνος, Δέλβινο, Μεναχιέ, Κουρβελιέσσι, Μαλακάστρα, η άνω και κάτω του Μπερατιού και Τεπελένι και Ντιονίτσα, όλα 5 Καζάδες, παρακαλούμε να ευσπλαχνισθή η Βασιλεία σας όχι και δεν μας αγαπάγει να ζήσωμεν απάνω εις την γήν, και αν η Βασιλεία μας αγαπάγει μας ειδοποιήτε να κάμωμεν και άλλες επικράτειες με την ευχαρίστησί μας και εγγύησιν διά εμπιστοσύνην με όπως η Βασιλεία αγαπάγει.

Ο επιφερόμενος σας λέγει διά ζώσης και να μας απολογηθήτε ταύτα και του Θεού να γίνη.
Οι αγαπητοί σας Πρόεδροι σαϊμπίδες των 5 καζάδων επιφαινόμενοι με τα σφραγιστήρια όλα. Έχομεν και τα έγγραφα του πρώην Μερχούμ Σανδραμιζέτα πρός εμάς και ποίος μας κρίνη, αλλ' εν ημέρα κρίσεως να απολογηθώμεν. Όχι άλλο.

(....ακολουθούν 47 σφραγίδες Μπέϊδων και αγάδων της κάτω Αλβανίας...........)

Ιδού όπου τα ανωτέρω σφραγιστήρια ως σαϊμπίδες του τόπου μας, να τα παρατηρήσετε καλώς και να σας αποκριθώμεν με εγγύησιν διά σιγουριτά σας και διά ασφάλειαν.

1847 της 15 Αυγούστου, Καζά Κουρβελιέση,
Ντέλβινα Σαντζάκ .

Ζενέλ Γκουλέκας, Τζαλήλ Αγά (Τσελιοπίτσαρης), Σέϊκος Μπουλιούσης, Μουχαρίμ Μπελιούλης, Αβντούλ Μπέη Κόκκας, Λουλιάν Τσαπάρης, Μουχαμέτ Σελμάνης, Μούχα Πρόνιος, Ζαχήρ Πρόνιος, Οσμάν Κούτσης, Μουχαμέτ Αμπάζης, Αλήκο Χόντας (όλοι αυτοί Τζάμιδες).

Ντζάτα Σέλφος, Λιατίφ Ελμιόζης, Μάνε Μπεκήρης, Ντέμζε Πιτσάρ, Χόντα Νιτίτσα, Σούλιο Τζιόμπος, Λιάμε Ντούκας, Σαντήκ Μπιλένος, Δερβίς Καλαράτι, Λιάμε Πετάνης, Σάκκο Μάλιος, Μουσταφά Μπραΐμης, Κάπο Λειφτέρης, Λιάμε Χούσιος, Μουσταφά Μπέντος, Μεφτήρ Πίνας, Σιέχη Ντούρος, Ελμάν Τσίμπος, Τζιαφέρ Ντέμος, Αμμάζ Ντίνος (πατήρ του Αβεδίν και Βεσέλ).

Αυλώνα Σαντζιάκ.

Μπεκήρ Βέλος Κανίνα, Λαντίρ Σούλιος Κανίνα, Μουσταφά Μπέμπας Κανίνα, Σαντήκ Αρμένος, Μουχαμέτ Μούτζιος, Ισμαήλ Μπεκάτης, Ζένκο Κακμπουνάρης, Πάσιο Σελμάν, Κουτζούλιαση Μαυρότα, Σελήμ Αγά Βλιώρας, Φεϊζόμπεης, Λιάτο Μαμένα, Μάλκο Νέλιος Λιάπεσι, Μάτο Τεσαούσι Λιάπεσι, Τζιατζά Μαρτολόζι, Αμπεντίν Σιέσχος, Σιαντεντί Βασιόρη, Αχμέτ Αγά Βασιόρη, Μεχμέτ Κιόλαση, Οσμάν Ράππο Φράταλη, Μπεκήρ Βρατσάνος, Λιούλιο Αμπάζης, Ζενιέλ Χόντος, Ιμπραήμ Τσιμάρος, Λίλια Κένυτρος, Μέτα Τζόμπος, Τάλιο Αμπίλης, Σινάν Νταλβίσης, Χίτο Νταούλ Μαυρόβα, Ζίμπο Κέστι, Μεχμέτ Τραουβίτσα, Ιμέρ Αλή Κούδεσι, Μουσταφά Μπέγα, Ισμαήλ Μπέγα, Ντέρβυ Αλή Ντουκάτη, Μετάν Αλή Ντοκάτη, Ωαμπέρ Τέλιο Τραγκιάστη, Μαχμούτ Χόντζα, Ντούλιο Ζώτος, Μπαϊράμ Μούτζος, Σελήμ Χασάνης, Χατζή Χόντζα Σμοχθήνα.

Μαλακάστρα δύω

Ραπούς αγά Καμπήπμασης, Σιαμπάν Πέστανι, Σκέκτο Χίσο Κεσαράτι, Σουλεϊμάν Τσέλιο Τότζι, Οσμάν Μπίλιος, Ντούλια Μάτο Καλιβάζι, Τζελήλ Τουράς, Μαλιβάζι, Σαντίκ Λουί Φτίνο, Ράμιε Κομάρι, Αχμέτ Ματελόζι, Μαχμούτ Λιάμο Λιάβανι, Τζιότα Λιάβανι.

Σπίτια

1388 Απάνω Μαλακάστρα, 291 Κάτω Μαλακάστρα, 1011 Ρέθυμι Μουζεκιάς, 700 Κασαμπά Μπεράτι, 1730 Ναχιά Τοπάλι, 1339 Σκράμπαρι, 500 Τμόριζα, 4500 Τεπελένι, 4500 Καζά Αυλώνος, 1840 Καζά Ντελβίν.

πηγή